İŞLEVLİ DÜNYA MODELİ

Artık youtube kanalımız ve ınstagram hesabımızda var. Kanalımızı takip edip abone olmayı unutmayın.

https://www.youtube.com/channel/UCsv2sDwdJ6JhxuFXRdkb53A

4. SINIF 
5. ÜNİTE GEZEGENİMİZ DÜNYA 

1. Dünya’mızın sekli ile ilgili olarak ögrenciler;
1.1.  Dünya’nın seklinin küreye benzedigini ifade eder.
1.2.  Dünya’nın seklinin küreye benzedigini gösteren örnekler verir
1.3.  Geçmiste, insanların Dünya’nın sekliyle ilgili çesitli görüslere sahip olduklarının farkına varır
2. Dünya’nın yapısında bulunan maddeler ve bu maddelerin önemi hakkında ögrenciler;
2.1  Karalar, sular ve bunları saran hava tabakasının Dünya’nın gözlemlenebilir katmanlarını olusturdugunu fark eder
2.2  Dünya yüzeyinde kara ve suların kapladıgı alanları karsılastırır
2.11-  Dünya’daki karaların tas küre (yer kabugu), suların su küre ve bunları çevreleyen havanın hava küre adı verilen bilimsel bir modelle temsil edildigini ifade eder
2.12- Dünya yüzeyinin derinliklerindeki katmanları temsil eden ates küre ve agır kürenin (çekirdek) belirgin özelliklerini ifade eder.
2.13-  Dünya’nın yapısındaki katmanları genel özelliklerine göre karsılastırır
2.14-  Dünya’nın katmanlarını gösteren kendine özgü bir model olusturur ve sunar

Bütün bu kazanımları çocuklara sadece bir dünya modeli üzerinde anlatabiliriz diye düşünüyorum. Tabi sınıftaki dünya modellerinde sadece taş küre, su küre ve hava küreyi görebiliriz. Peki dünyanın iç katmanları? Onları da görmemiz gerek. Dünyanın iç katmanlarını da görebileceğimiz yeni bir dünya modeli yapılmalı. Bende yukarıdaki fotoğraftaki gibi bir model yaptım. Yaptığım bu modelle bu ünitedeki tüm kazanımlar verilebilir. Zaten çoğu  dünyanın katmanları ve şekli ile ilgili.

Gelelim bu dünya modelini yaptığıma. Öncelikle kısa bir araştırma yaptım. Araştırırken strafor  top (küre) diye bir şey olduğunu öğrendim. Strafordan yapılmış iç hacmi de olan, yani içi boş olmayan bir küre. 5cm den 200 cm ye kadar her boyutta var. Tabi boyut arttıkça fiyatı da artıyor. 30 cm lik bir strafor kürenin fiyatı 40 lira civarında. Birde bunun kargo ücreti var ki nerdeyse okadar tutuyor. Ve olumsuz bir yanı da içinin bir kesitini çıkarmak hiç de kolay değil. Çıkarırken kırılıp parçalanabilir. Tabi gene alıp deneyebilirsiniz. Buraya tıklayarak nasıl birşey olduğuna bakabilirsiniz.

Başka çarem olmadığını anlayınca kalın dikdötgen straforlar kullanarak küreyi kendim yapmaya karar verdim.Sizde yapmayı düşünüyorsanız kolay olmadığını belirtmek isterim. Yapmaya başlamadan önce bir kez daha düşünün. Straforları kesmek çok güç istiyor çünkü. 1 hafta kolum ağrıdı:) Yardımlarından dolayı Sevil Hocam'a teşekkürler.

YAPILIŞI:
1.Öncelikle bir plan yaptım. Kaç tane ve kaç cm çapında daire kesmem gerektiğini hesapladım. Toplam 7 tane kestim. Ve içlerinide kaç cm incelteceğimi hesaplayarak kestiğim dairelerin içine daire çizdim. Yazdığım not kağıdının fotoğrafını bulduğum zaman kac cm çapında kesmeniz gerektiğini yayınlayacağım. Sanırım aralarında 2 cm vardı.  Bu not kağıdı bazı fotolarda masa üstünde gözüküyor.

2. Daha sonra bu parçalardan en büyüğünü merkeze, diğer üçünü de onun üstüne koyarak kuzey kutbunu oluşturdum. Üst üste koyduğum bu  parçaları maket bıçağını kullanarak çizdiğim dairelere kadar tam küre gibi gözükmesi için yatay bir şekilde incelttim. 

3. Yukarıdaki gibi bir şekil alması gerekiyor. Ben içinden bir kesitini çıkarabileceğimiz bir dünya modeli yapmak istedim.  Bunun için kenarlarını incelttiğimiz dairelerin içine şekildeki gibi ortadan birer çizgi çizdim. Kuzey kutupdan bir kesit çıkacağı için merkezdeki en büyük dairenin yarısına ve üstündeki 3 daireye çizdim. 

4. Dairelerin üzerindeki çizgilerden yarılarını kestim. Merkezdeki daireye dikkat! Onu bu şekilde çıkarmak hiç de kolay olmadı. İçini baya bi oymak zorunda kaldım.

    

5. Sıra geldi bu daireleri birbirine sabitlemeye. Bunun için uzun bir tel kullandım. Çıkardığımız parçayı bir kenara koyarak, bu dairenin en üstünden en alta kadar tel geçirdim. Aynı işlemi çıkardığım kesitte de yaptım. Telin üstünü biraz kıvırdım. Tutma yeri gibi oldu. 

 

6. Daha sonra üzerini boyayacağım için dünyamın üst yüzeylerini pürüzsüzleştirip bir zemin hazırlamam lazım.  Bunun içinde alçı ve  sargı bezi kullanıyoruz. Alçının çabuk donan alçılardan olmaması lazım.

7. Sargı bezini sulandırdığım alçıya batırarak modelimin her yerini kapladım.yaparken bezi açarak yapmamız gerekiyor. Kolay sarmak için bezlerin boyunu kısaltabilirsiniz. 

 

8. Dünyamızın çıkardığımız kesitide dahil her yerini kapladıkdan sonra 2- 3- gün kurumaya bırakıyoruz.

   

9. Dünyamız kurudu. Sıra geldi üzerine kıtaları ve okyanusları yazmaya. Tahtayı beyaz fon kartonlarıyla kapladım. Kırtasiyelerden metrelik büyük kağıtlar temin ederseniz daha kolay olur. Sonra projeksiyonla tahtadaki kartonların üzerine haritayı yansıtıp çizdim. 

10. Kartonları tahtadan çıkartarak kıtaları kestim. Dünyanın üzerine tutturup kıtaları çizdim. Yani bu kartonları kalıp gibi kullanmış oldum. 

11.  Daha sonra okyanusları boyadım. Kestiğimiz kesitin içini boyamıyoruz. Kutupları beyaz bırakıyoruz. 

    

12.  Kıtalarıda kahverengiye boyadım. Aralara da biraz yeşillik.

 

13. Dünyamın kesitine ve bu kesiti çıkarınca kalan iç kısmına dünyanın iç katmanlarını kalınlıklarına göre çizip boyadım. Su küre ve taş küredeki renkleri yani mavi ve kahverengini içlere de biraz devam ettim. 

    

14.  Modelimizin dışını da Streç Film ile kapladım. Streç Film atmosferi temsil ediyor. Böylelikle hava küre katmanını da görmüş olduk.  

15. Modelimiz bitti. Ama tamam böyle durunca dünyanın içinde katmanların olduğunu farklı renklere boyadığım için görüyorlar. Peki hangisi hangi katman? Katmanların isimlerini üstünde belirtmek gerek. Yalnız sadece üstüne ateş küre diye yazsam gene o kadar uğraştan sonra orada öylece duran bir modelim olacak. Öğrencilerinde bu modeli aktif kullanmaları gerek.  Bende katmanların, kıtaların ve okyanusların isimlerini fon kartonlarına yazdım. Kesip bantladım. Bu kağıtların arkasına da kürdan yapıştırdım. 

16.  İşte öğrencilerin aktif olduğu model üzerindeki etkinliğimiz. Kürdanlarda yazan katman, kıta ve okyanus isimlerini model üzerindeki uygun yerlere takıyoruz. 

Bu kadar emekten sonra öğrencilerin eğlendiğini ve öğrendiğini görmek güzel....